Alışverişte fiş almayana 28 YTL ceza kesilecek
Vergi iadesini kaldıran düzenlemeyle ilgili tartışmalar işin özünden çok uzaklaştı. Çalışanların gelir kaybına uğrayacağından, Maliye'nin topladığı verginin düşeceğine kadar pek çok şey yazılıp çizildi. | |
Hatta yılın ilk iki ayında KDV tahsilatındaki gerileme buna bağlandı. Gelir İdaresi, bu iddiaları cevapladı ve durumun böyle olmadığını duyurdu. Ancak verginin patronları şimdi, alışverişlerde fiş almayanlara 27,80 yeni lira ceza kesilmesine imkan tanıyan uygulamayı hayata geçirmeye hazırlanıyorlar. Bu düzenlemenin yapılmasında bazı sivil toplum örgütleri ile medyanın vergi indirimi kalktıktan sonra kimsenin fiş almadığı yönünde dile getirdiği iddiaların etkili olduğunu düşünüyorum. Gelir İdaresi'ne yakın kaynaklardan edindiğim bilgiye göre kurum, geçtiğimiz tarihlerde yürürlüğe giren kanunun kendisine tanıdığı yetkiyi kullanarak, mükellef olmayan kişilerin belge almaması halinde kesilecek ceza uygulamasını kolaylaştırdı. Artık, alışverişlerinde belge almayan vatandaşa daha kolay ceza yazılacak. Trafikteki radar uygulamasına benzer uygulamalarla, alışveriş yapan vatandaşlar nezdinde belge kontrolü yapılacağı duyurulmuştu. En son yayımlanan tebliğ ile mükellef olmayan kişilerin satın aldıkları mallar ve hizmetler için belge almadıklarının tespiti halinde yoklama memurlarının 'özel usulsüzlük cezası' kesmeleri mümkün hale getirildi. Daha önce mükellef olmayan kişilerin belge almadığının tespiti halinde 27,80 YTL özel usulsüzlük cezasının kesilebilmesi, belge alınmadığına ilişkin tespitin vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yapılması şartına bağlıydı. Sayıları sınırlı olan inceleme elemanlarının böyle bir işle görevlendirilmesi işgücü israfı olarak görüldüğünden bu cezai müeyyidenin pratikte uygulanabilirliği yoktu. 5615 sayılı kanunla, söz konusu tespiti vergi incelemesine yetkili olmayanlara da yaptırmaya mezun kılınan Gelir İdaresi, bunu hayata geçirdi. Buna göre yoklama yapmaya yetkililer tarafından yapılan denetimlerde belge alınmadığına ilişkin olarak nihaî tüketiciler nezdinde düzenlenen tutanaklara istinaden 27,80 yeni lira özel usulsüzlük cezası kesilebilecek. Burada bir noktaya dikkat çekmekte fayda var: Belge almanın bir vatandaşlık görevi olduğu hususu. Fiş almayarak aslında başkasını değil, kendimizi cezalandırdığımızın farkında olmamız lazım. Belge alarak vergi kayıp ve kaçağını önlemiş, ödediğimiz verginin satıcının cebinde kalmayıp Hazine'ye intikal etmesini sağlamış, dolayısıyla kamu hizmetlerinin daha sağlıklı yürütülmesine katkıda bulunmuş oluruz. Bir tüketici olarak haklarımızı kullanmamız gerektiğinde de elimizde, iddiamızı ispatlamada geçerli bir belge bulundurmuş oluruz. Fiş alınmaması halinde indirim yapılıp yapılmayacağı yönündeki pazarlıklar konusunda gündeme getirilen durum, daha önce de yaşanıyordu. Kaldı ki, indirim konusu olan kalemler o kadar sınırlıydı ki; o alanlarda neredeyse hiç belge alınmasa bile iddia edilen oranda vergi kaybı mümkün olmayacak. Bu yüzden belge almayan tüketicilerin peşine düşüp vatandaşı rahatsız etmenin, vergi gelirlerini artıracağını düşünmüyorum. Öte yandan zaten fatura düzenlemeyen ve almayan mükelleflere, 139 YTL'den az olmamak üzere faturaya yazılması gereken tutarın yüzde 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesiliyor. Dolayısıyla kayıt dışını azaltmak veya getirilen tenkitlere cevap mahiyetinde; mükellef olmayan nihai müstehlikler (tüketici) nezdinde tespitler vatandaşı rahatsız etmekten başka işe yaramayacaktır. (Ahmet Yavuz, Zaman) |