Unutturulan Kültürümüz-Cami Kültürü(2)

Editör

Kültür deyince aklımıza hemen sadece eğitim-öğretim gelir. Hâlbuki Bizde Cami kültürü, mevlit kültürü, ilahi kültürü, beslenme kültürü, sebil ve hayrat çeşme kültürü, yunak(hamam)kültürü, yayla kültürü, otacı(bitkilerle tedavi)kültürü, divan veya sedir kültürü, minder kültürü, geleneksel tarım ve doğal yaşam kültürü, beslenme kültürü, mutfak kültürü, lale kültürü, sanat musikisi kültürü, halk müziği kültürü, ata sporu güreş kültürü, okuma(kıraat) kültürü(eskiden kahvehanelere kıraathane denirdi. Bazı yerlerde yine rastladığımız oluyor lakin okuma yapılmayıp oyun oynanıyor.

Okuma-yazma bilmeyenlerde bir kişi okur diğerleri dinlerdi.)hat kültürü ve daha sayamayacağımız bir sürü kültür vardı.

Bu kültürlerimizin birçoğu tarihe karışmış bazıları ise bizlere unutturulmuştur. Yani tarihe karışmak demek onu artık yaşamamak ve yaşatmamak demektir. Bir milletin kültürü ve o kültürün sanatsal inceliği tarihe mal olmamalı, yani yok olmamalıdır.

Tüm dünya ülke ve milletleri doğaya olan dönüş, biz Türklerde Osmanlı’nın her döneminde var idi. Yaklaşık olarak 1960 lı yıllara kadar bu kültür yoğun(kesif)bir biçimde yaşana gelmiştir.

60 lı yıllardan sonra unutulmaya yüz tutmuş veya unutturulmuştur. Geleneksel kültürümüzü yaşayarak ve yaşatarak bizlerden sonra gelen genç nesillere örnek olmak zorundayız.

Genç nesil de yetişkinlerle beraber kültürümüzü yaşarken aldıkları/alacakları bu kültür zenginliğini daha da geliştirerek yaşatacaklardır.

Unutturulan Kültürümüz
Yukarıda da değindiğimiz gibi kültürümüzün birçok dalı çoktan tarihe mal olmuştur. Birçoğu da sessiz sedasız günbegün kaybolup gitmek üzeredir.

Cami Kültürü
 Bu yazımızda sizlere Cami Kültürü hakkında bilgiler vermeğe çalışacağız. İnşaallah.

Cami demek toplanılan bir araya gelinen cem olunan yer demektir. Diğer karşılığı ise Mescid’dir. Mescid ise; Arapça Secede kökünden gelir ki Secde edilen yer demektir. Cami ve Mescid’ler İslamım emri olan ibadet için yani Namaz kılmak için yapılmış birer ibadethanedir.

Pekâlâ, "başka bir yerde namaz kılamazmıyız?"
Allahü Teâlâ bizlere ahir zaman Nebisinin ümmeti olduğumuz için arz’ın yani yeryüzünün her yerini namaz kılabileceğimiz yer olarak belirlemiştir. Yeterki pislikten ari yani temiz olsun.

Camiye girerken
Bizim anlatmak istediğimiz konu ise cami adabıdır. Camii Şerife girerken Abdestli ve sağ ayakla gireriz. Şu tesmiyeyi duayı okuruz. “Ellahümeftalena ebvabe rahmetike” içeriye girince en öne geçer boş olan bir yere otururuz. Ezan vaktine kadar kendimizi zikirle meşgul ederiz.

Arka saflarda oturulmaz
Ön saflarda boş yer var iken arka saflarda oturulmaz. Arkadan inikad eden yani gelen cemaat bir ön safta oturan cemaatin üzerinden geçmemiş olur. Maalesef bizde gelen cemaat en araka tarafta oturur ve namaza başlanınca gelen cemaat geçecek yer bulamaz.

Safları sık tutunuz
Namaza başlayınca safların mutlaka sık tutulması gerekir ki; İmam veya müezzin kayyımı efendi her seferinde ikaz etmesine rağmen saflar sık tutulmaz. Önceleri Camii Şerife gittiğimiz zamanlarda saflar arasında boşluk olmadığı gibi, yarım saflar da olmazdı.

Şimdi bakıyoruz; öndeki safda boş yer var bir arkada buluınan safta durmuş. Kesinlikle böyle saf tutulmaz.Sahabe arasında saflarda boşluk kalmaması için Peygamber efendimiz(s.a.v.)her seferinde ikaz ederek: “ Şeytanın saflarınız arasında dolaşmasına izin vermeyiniz”demiştir.

Cami veya Mescid’de dünya kelamı konuşulmaz. Ancak Ahiret ile ilgili veya Fıkhi meselelerle ilgili konuların yahut da Cihad için konuşulmasında beis yoktur.

Namaz bitiminde din kardeşi ile musafaha yapabilir. Ezanı şerif okunup da camii Şerife girileceği zaman Cami avlusunda oturup sohbet edilmez. Bırakın bizlerin görmesini dışarıdan bir gayrimüslim geldiği zaman orada Namaz vaktinde oturanları görüp te sorsa Müslüman mısınız? Diye onlar ne cevap vereceklerdir?

Serilen halılar üzerinde bazıları bölünmüş olarak seccade gibi görünüyor. Cemaat burası bana ait diye biraz kenara çekilmiyor. Halbuki iki seccade yerinde üç kişi yan yana Namaz kılabilir.

Bu günkü teknolojiye göre camii Şerif veya Mescid’lere Klima(İklim değiştirici)konuldu. Her önüne gelen vatandaş bunları karıştırıyor. Yok, sırtına rüzgâr vuruyormuş. Falan filan.

Cihazlar karıştırılmaz
Camii Şerif veya Mescid’lere ait olan bu tür cihazlar veya elektriklerin yakılması sadece görevliye aittir. Herhangi bir arıza olduğu zaman onu karıştıran bir başkası olaya sahip çıkmaz. Onun için üzerimize ait olmaya hiçbirşeyi karıştırmamamız gerekir.

Ayakkabılara dikkat
Camii Şerife girerken ayakkabılarımızı tabanları birbirine değecek şekilde tutarsak ki bilhassa bozuk havalarda diğer cemaatın üzerine ayakkabılarımızdan herhangi bir şey bulaşmaz. Diğer bir husus ise ayakkabılarını bıraktığı yerden çok uzakta oturmamasıdır. Çünkü Namaz kılarken aklı orada kalır.

Büyük şehirlerdeki camii Şeriflerde hemen hemen her safın önünde ayakkabı bırakma yerleri var. Kapıdaki birer bidon içine konulan poşet veya galoşlardan alarak ayakkabılarınızı içine koyup ayakkabılığa bırakabiliyorsunuz.

ALLAHÜ TEÂLÂ cümlemizi Camii Şerif adabına uyanlardan eylesin. ÂMİN

Mustafa Hamdullah ERGİN
-------------------
hamdullahergin@gmail.com