KELİME DAĞARCIĞIMIZ NE KADAR OLMALI?
Mustafa Hamdullah ERGİN
Kelime Dağarcığı/Hazinesi nda Hedef:
Okullarımızda Kelime Hazinesi veya Kelime Dağarcığını zenginleştirici metotlar maalesef yeterince uygulanamamaktadır. Bunun başlıca nedenleri arasında; yeterince kitap okumamak veya hiç okumamak gelmektedir. Hatta hangi yaş grubundaki çocuğa ne kadar kelime öğretilebileceği hedefi de tam olarak tespit edilememiştir.
İngilizler ve Almanlar Okul öncesi çocuklarına 2 Bin Kelime, 7–12 yaş grubundaki (İlkokuldan mezun) çocuklarına en az 5 Bin kelime öğretmeyi hedeflemektedirler.
Bir insanın günlük hayatında azami 3Bin kelime kullandığını, Kültürlü bir insanın kelime hazinesi veya Dağarcığında yaklaşık olarak 22 Bin–27 Bin kelime bulundurmasının ve kullanmasının gerektiğini, tespit etmişler ve eğitim öğretimde hedef göstermişlerdir.
Her ne kadar tespit edilen bu rakamlar İngiliz ve Almanlar için geçerli ise de muvafıktır. Çünkü Türk İnsanı ve Türk Millet(Ulus)i,İngiliz ve Alman’dan daha az Zekâlı değildir.
Medeniyetler ve Uygarlıklar Tarihi Kuşağına baktığımız zaman, Türklerin Kalıcı Medeniyetler ve Uygarlıklar kurduğu görülür. Dil gelişimi ve Zihin gelişiminin paralellik gösterdiği iyi bilinmelidir.
Kelime Hazinesi veya Kelime Dağarcığında bulundurulması gereken hedef kelime sayısını yaş gruplarına göre(Otuz üzerine on artı Metodu ile, ki bu Metodu aşağıda sizlere açıklamağa çalışacağım.)şöyle tespit edilebilir:
0–6 Yaş grubu: 2 Bin kelime,
7–12 Yaş grubu: 5 Bin kelime(Bu yaş grubundaki çocuklar standart dildeki kelimelerden 15 tanesinin tarifini yapabilmelidir.)
13–18 Yaş grubu: 20 Bin kelime(Ortaokul: 11 Bin 40,Lise 8 Bin 400–19 Bin 440)
19-Artı Yaş grubu: 35 Bin kelime bilmesi gerekir.(Rakamlar kesin olmamakla beraber üç aşağı beş yukarı değişebilir.)
Kelimelerde Fonksiyon ve Anlam(Mana) Merhale(Aşama)leri :
Bir kelimenin hakiki(Asıl, Temel, Konuluş) ve Mecazi (Kullanış, Yakıştırma) Olmak üzere iki türlü Manası vardır. Genelde ise kelimelerin 16 değişik manası(deyim anlamı, terim anlamı, lügat(sözlük) anlamı, mecazi(değişmeceli) anlam, yan anlam, düz anlam, hakiki anlam v.s.) vardır.
İfadede başarı, kelimenin hakiki ve mecazi(değişmeceli) manalarını bilmek ile mümkün olur. Bir kelimenin deyim, terim ve argo olup olmadığını; Hakiki ve mecazi manada kullanılıp kullanılmadığını; Vazifesini ve yapısını bilmek anlatımda kolaylık sağlar.
İlmi yazılarda ve Yönetmeliklerde kelimenin mecazi(değişmeceli) manasını kullanmak sakıncalı iken, Edebi yazılarda anlatım ve İfadeye güç katar.
---------------------------------------------
Ömrümün neş'esiz geçti baharı,
Neyleyim baharı gülsüz olunca.
Bir tutsam gerektir yar-u ağyarı,
Gurbet illerinde öksüz kalınca.
---------------------------------------------
hamdullahergin@gmail.com
mh_ergin@hotmail.com
GSM: 0 534 404 77 55
'' : 0 542 250 44 90
OFİS: 0 264 517 52 90
Mustafa Hamdullah ERGİN
#