ABDİ ABİDEN GEYVE'nin HAYIR PİLAVLARI

Mehmet AYDOĞAN

Geyvelilerin sevimli Abdi abisi (Abdi Dolgun) ile Geyve'nin eski hatıralarını yad etmeye devam ediyoruz. Abdi abi 3.yazımızda Hayır Pilavlarını anlattı. Ben Öğretmen Mehmet Aydoğan da sizlere naklediyorum.

KÜLTÜR MİRASIMIZ

Geyve'nin köylerinde geleneksel hayır pilavı çevre il, ilçe ve köylerden gelen yüzlerce kişinin katılımıyla yapılırdı.

Köylerimizin kültürünün adeta birer simgesi olarak günümüze kadar gelen pilav etkinliklerine yoğun ilgi olurdu. Kültür mirasımızdan biri olan hayır pilavı etkinliklerini, gelecek nesillere aktarabilmek için, Abdi abiden hatıralarını yazıyorum.

Hayır pilavları her yıl mayıs ayında başlar, haziran ortalarına kadar devam ederdi. Bu gelenek 2019 yılında ortaya çıkan koronavirüs salgınıyla beraber yasaklandı. İnşallah hastalık biter de geleneğimiz yine devam eder. Yukarı Bağlarbaşı köyü halkı 17 Ağustos 1999 depremi şehitlerini anmak için hayır pilavını, 17 Ağustos'ta yapardı.

Hayır pilavı birçok köyde yapılırdı. Bir hafta on gün öncesinden bulgur, yağ, et ve tavuklar bağış veya satın almak suretiyle tedarik edilir. Köyün kadınları imece usulü yufka pişirir.

Perşembe günü köy muhtarı belediyeden "Pazar günü köyümüzde hayır pilavı vardır. Herkes davetlidir." diye anons ettirir. O köylü olanlar, tanıdığı olanlar veya olmayanlar işini gücünü bırakıp pilava giderdi. Hatta Almanya'da çalışanlardan bazısı, senelik iznini köyünde pilavın yapılacağı günlere göre ayarlardı.

Bu tür cemiyetler, kaynaşma, tanışma ve hasret giderme olarak düşünülür. Hayır pilavında kurulan pazar ile vatandaşlar alışveriş yapma imkanı da bulurdu. Cemiyetin yapıldığı köy, adeta panayır alanına dönerdi.

Pilava katılan misafirler uzun zamandır görmedikleri, akrabaları ve dostları ile kaynaşarak, yayla havasında sohbet etmenin keyfini yaşardı.

GÖREV DAĞILIMI

Köy muhtarı gençleri akşamdan kahvede veya köy konağında toplar. Pilav dağıtıcı, ayran dağıtıcı, yufka dağıtıcı, su ikram edecekleri belirler. Misafirleri karşılayacak teşrifatçıları belirler. Bu gençlerin görevli oldukları belli olsun diye kollarına kırmızı kurdele takılır, misafirlere hizmet ederlerdi. İkram sırasında aksaklık olmaz. Kavga- dövüşe meydan verilmez. Gün bayram havası içinde geçerdi.

Pazar sabahı erkenden 30-40 kazan etli veya tavuklu bulgur pilavı pişirilir.

DUA EDİLİR

Öğle namazına kadar Kuran-ı Kerim tilavet edilir. Hocalar vaaz eder, cemaatle öğle namazı kılınır. Eğer havalar kurak gidiyorsa yağmur duası da yapılır. Köyde türbe varsa türbeler ziyaret edilir.

Kadınlar, erkekler ayrı ayrı guruplar halinde kilimlerin üzerine oturur. Görevliler tepsilerle pilavı, yufkayı, ayranı dağıtır. Pilav yerken kaşık kullanılmaz. Pilav yufka ile yenir. Buz gibi ayran da içilince tadına doyum olmaz. Pilav yendikten sonra yemek duası, bereket duası yapılır. Kazanlarda kalan pilavlar, poşetlere doldurulup isteyene verilir.

GÜREŞ TUTULUR

Pilav yendikten sonra köy muhtarı veya görevli, güreş yapılacağını duyurur. Meydan boşaltılır. Seyirciler çember olur. Meraklı olan gençler karakucak güreş tutmak için hazırlığını yapar. Aydınlar, Karacaören, Paşalar gibi birçok köyde gençler güreş tutardı. Güreş küçük boydan başlar, yenilen elenir. Baş pehlivan belli olana kadar devam eder. Hakem, pehlivanları sağına soluna alır, galip gelenin elini havaya kaldırır. Yenilen pehlivan, rakibini tebrik eder ve sahadan ayrılır. Ama güreşte alkışlamak yoktur, çünkü yenen de yenilen de arkadaştır.

VEDALAŞMA VAKTİ

Davete icabet edenler, yapılan güzel hizmetlerden dolayı köy halkına teşekkür ederler. Eş dostuyla vedalaşarak, memnun bir şekilde ikindiye doğru evlerine dönmeye başlarlar. Köylüler de hayır pilavı ikram etmenin, misafirleri ağırlamanın gönül rahatlığıyla köy kahvesinde çaylarını içer. Günün kritiğini yapar, seneye daha güzel bir organize yapmak dileğiyle evlerine dağılırlar.

Kıymetli okuyucularımız, İnşallah covit 19 hastalığı biter ve bu tür güzel adetlerimiz yine devam eder.

Bir daha ki yazımızda buluşmak üzere hoşça kalınız. Sürçü lisan ettiysek af ola,,,