AHMED YESEVİ YILI
Mehmet AYDOĞAN
Geyve İmam Hatip Lisesi Felsefe öğretmeni Feridun Eser’le 'Ahmed Yesevi' üzerine kısa bir söyleşi yaptık. Eğitimci -yazar Eser’in, Ahmed Yesevi'yle ilgili hazırlığı kitabı kısa bir süre sonra basılacak.
UNESCO nedir?
Feridun ESER: UNESCO, Birleşmiş Milletlerin Eğitim, Kültür ve Bilim teşkilatıdır. Dünya ülkeleri arasında bu alanda birlik ve uyum, barış oluşturma amacını taşır. Bazı kültür ögelerini ve kültürel değere sahip kişileri tanıtmayı ve korumayı amaçlar. UNESCO, 2007 yılında Mevlana yılı ilan etmişti. 2016 yılını da Ahmed Yesevi yılı ilan etti. Bu çerçevede gerek ülkemizde gerekse dünya çapında anma, bilgilendirme çalışmaları, paneller, konferanslar düzenlenecektir. Gerek Mevlana gerekse Yesevi bizim milli ve manevi değerlerimizdendir. UNESCO sayesinde bu değerlerimizi hatırlamış, tanımış olacağız.
Ahmed Yesevi kimdir?
Feridun ESER: Ahmed Yesevi, 1093 – 1166 yılları arasında bugünkü Kazakistan’da yaşamış bir düşünce insanı, din adamıdır. Türklerin Müslümanlaşmasında büyük etkileri ve katkıları olmuştur. İslam’ın öğreticisi olarak bir eğitimcidir; aynı zamanda ahlakçı, ruh terbiyecisidir. Milletimize İslam’ı, İslam ahlakını öğretmiş, sevdirmiştir. Tasavvuf üstadıdır; şairdir. İnsanımızın öğrenmesine, bilmesine, kişisel ve toplumsal açıdan gelişmesine çalışmıştır.
Ahmed Yesevi’nin temel düşünceleri kısaca nedir?
Feridun ESER: O, bir kanaat önderidir. Tasavvuf edebiyatı açısından önemli ve değerlidir. Türk İslam toplum felsefesinin oluşmasına da katkısı vardır. Bir kere onun düşüncelerinin temelinde Kur’an, sünnet ve hadisler vardır. O, Kur’an’ı ve hadisleri anlatmış, açıklamaya çalışmıştır; ömrünü bu yolda harcamıştır. Demek ki İslam sevdalısı biri! Nefse, dünya malına, dünya sevgisine önem vermemiştir. Yesevi, Müslümanca yaşamayı hedeflemiş ve buna gayret etmiştir. Müslümanların İslam ahlakına göre yaşamaları gerektiğini öğütlemiştir.
Yesevi’ye nisbet edilen Divan-ı Hikmet hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Feridun ESER: Divan-ı Hikmet’teki şiirlerin tamamı Yesevi’ye ait değildir; ama büyük ölçüde onundur veya onun etkisinde söylenmiş, yazılmış şiirlerdir. Aslında onlar şiir demek ne kadar doğrudur o da ayrı… Şiir değil de hikmet demek uygun olur. Zaten hikmet denmiş; kitabın adı da o. Bu hikmetler Allah’ı, Peygamberi, cennet ve cehennemi, İslam ahlakını anlatır, sevdirir. İnsanları uyarır. Yesevi, bir uyarıcıdır da! Özellikle Orta Asya’daki Türkler arasında bu kitap çok kıymetlidir. Türklerin Müslüman olduktan sonra yazdıkları önemli kitaplardan biridir.
Günümüz insanı Yesevi’den neler alabilir, neler öğrenebilir?
Feridun ESER: Yesevi, günümüze de hitap ediyor. Yabancı fikir adamlarını okuyup öğreniyoruz ama kendi fikir adamlarımızı pek tanımıyoruz. Yabancı eserleri okuyoruz ve bununla övünüyoruz ama kendi eserlerimizi okumuyoruz. Bu tavır doğru değildir ve bizi götüreceği yer de pek iyi değildir. Bir kültür erozyonu ve yozlaşması yaşıyoruz. Kendi kültürümüze, değerlerimize, inançlarımıza, insanımıza sahip çıkmalıyız; sarılmalıyız, öğrenmeliyiz. Bilgi, yaşamak için olmalıdır. Yaşanmayan bilginin kıymeti olmaz ki! Kanaatimce bunlar kültür ve medeniyetimiz açısından önemli sorunlar. Bu bakımdan Ahmed Yesevi’yi bilmek, anlamak gerekir. Ahmed Yesevi’den samimiyeti, ahlakı, fedakarlığı, insan sevgisini, insana saygıyı öğrenebiliriz; bilmek değil yaşamak için... Sorunumuz da bu, bilmek değil yaşamak, yaşayabilmek… Bu konuda birbirimizi uyarıcı ve birbirimize yardımcı olmalıyız. Yesevi, hayatını öğretmeye, uyarmaya, sevdirmeye adamış… O, örnek olmalı, örnek alınmalı…
Çalışmalarınızda başarılar dileriz. Son olarak söyleyeceğiniz başka bir şeyler varsa onları da alalım isteriz.
Feridun ESER: Toplumumuza, insanımıza, öğrencilerimize Yesevi’yi tanıtmamız gerekir. Bu tür faaliyetleri UNESCO gibi yabancı kurum ve kuruluşlardan beklememek gerek, kendimizce bir şeyler yapmalıyız. Sözlerimizi Ahmed Yesevi’nin sözleriyle bitirelim: “Malının çokluğu ile dillere destan olan Karun bile, malının hayrını görmedi ve nihayet toprak altında yok olup gitti. İnsanlara iyilik yap ve yaptığın iyiliği başa kakma. Ahiret hayatını unutma!” İlginizden dolayı ben teşekkür ederim.
MEHMET AYDOĞAN
Geyve Haber
